ՄԱՆՈՒՇԱԿԱԳՈՒՅՆ ՓՐԿԱՐԱՐԸ
1811 Թվին ֆրանսիացի քիմիկոս Բեռնար Կուրտուան (1777-1838)Հայտնաբերեց մի նյութ, որ հետագայում միլիոնավոր մարդկանց փրկեց զանազան վարկումներից, տհաճ բարդություններից ու պատմություններից: Իր ստացած հեղուկ դեղը նա, հետևելով գիտության մեջ վաղուց արմատացած սովորության, կոչեց հունարեն բառով՝ իո՛դես, մեր խոսքով՝ յոդ: Դեղի անունը կնքելիս Կուրտուան նկատի առավ նրա գույնը՝ մանուշակին նմանվելը:
Որովհետև իո՛դես բառը հին հունարեն այսպիսի կաղմություն ունի. Ի՛ո -= ի՛ոն մանուշակի նման, (ձև): Ուստի իո՛դես բուն նշանակում է մանուշակի նման: Վերևում ֆիշված ի՛ոն մանուշակ բառի հետ մի՛ կապեք խնդրեմ ֆիզիկայից ձեզ ծանոթ իոն-ը՝ էլեկտրականապես լիցքավորված մասնիկը (ատոմը կամ ատոմների խումբը), որ շարժման ընթացքում ձեռք է բերում կամ կորցնում է էլեկտրոններ կամ լիցքավորված այլ մասնիկներ: Ֆիզիկայի պատմության մեջ իոնիգաղափարը 1834-ին հայտնել է անգլիացի գիտնական Մայք Ֆարադեյը (1791-1867):
Եթե որևէ ընդհանուրություն կա այս իոն-ի և <<Մանուշակ>> նշանակող ի՛ոն-ի միջև, սոսկ այն է, որ երկուսն էլ հունարեն են: Ֆիզիկայի տերմինի համար հիմք դարձած հունարեն ի՛ոն բառը, սակայն, արդեն նշանակում է <<գնացող>>. Այս անունը մասնիկն ստացել է իր՝ շարժման մեջ գտնվելու պատճառով:
Մերի Գրիգորյանի բլոգ 